W nauce języka obcego, w tym francuskiego, poziomy biegłości językowej (od A1 do C2) są powszechnie stosowane jako wyznaczniki umiejętności. Te poziomy, ujęte w skali CEFR (Common European Framework of Reference for Languages), pomagają ocenić nasze kompetencje i są użyteczne przy planowaniu nauki. Jednak warto pamiętać, że rzeczywista znajomość języka jest często bardziej złożona, a umiejętności użytkowników rzadko pasują idealnie do formalnych kryteriów. Często mamy „luki” w podstawowym słownictwie, jednocześnie znając zaawansowane struktury gramatyczne lub potrafiąc prowadzić rozmowy na specjalistyczne tematy. Dlatego traktujmy poziomy językowe jako ogólne punkty odniesienia, które pomogą nam lepiej zorganizować naukę.
Przyjrzyjmy się, co dokładnie oznaczają poszczególne poziomy i jakie kompetencje formalnie są im przypisane.
Poziomy podstawowe: A1 i A2 – Początkujący
A0 (niveau grand débutant)
Poszukując materiałów do nauki francuskiego, mogłaś(eś) spotkać się z określeniem niveau grand débutant. Dotyczy to osób rozpoczynających naukę francuskiego, a więc takich, którzy są rzeczywiście na samym początku i nie mają żadnych wcześniejszych doświadczeń z językiem.
Nie jest to oficjalny poziom uwzględniony w skali CEFR.
A1 (niveau débutant)
Na poziomie A1 uczeń potrafi zrozumieć i stosować podstawowe zwroty przydatne w codziennych sytuacjach, takie jak przedstawianie się, mówienie o sobie i innych, pytanie o prostą informację. Na tym poziomie możemy przetrwać w podstawowych interakcjach, o ile rozmówca mówi wolno i wyraźnie. Możemy też korzystać z podstawowych czasowników i struktur gramatycznych, takich jak czas teraźniejszy.
A2 (niveau intermédiaire ou de survie)
Na poziomie A2 potrafimy radzić sobie w bardziej złożonych sytuacjach życia codziennego, np. zamawiać jedzenie w restauracji, pytać o drogę, opowiadać o swojej pracy czy hobby. Uczniowie na A2 znają podstawowe zasady gramatyczne (takie jak czas przyszły i przeszły w wersji podstawowej) i umieją posługiwać się słownictwem potrzebnym do wyrażenia swoich potrzeb.
Poziomy średniozaawansowane: B1 i B2 – Samodzielność w języku
B1 (niveau seuil)
Osoba na poziomie B1 potrafi już radzić sobie w bardziej skomplikowanych sytuacjach i wyrażać swoje zdanie na tematy społeczne, takie jak podróże, hobby czy rodzina. Zna najczęściej używane struktury gramatyczne, takie jak czas passé composé czy imparfait, i umie ich używać do opowiadania o przeszłych wydarzeniach. Co istotne, osoba na tym poziomie potrafi radzić sobie z nieznanym słownictwem, opisując kontekst lub parafrazując, gdy brakuje jej odpowiednich słów.
B2 (niveau avancé ou indépendant)
Na poziomie B2 możemy swobodnie porozumiewać się na bardziej zaawansowane tematy, takie jak polityka, zdrowie czy technologia, wyrażając swoje opinie i argumentując swoje zdanie. Uczniowie potrafią czytać dłuższe artykuły, oglądać filmy bez napisów i uczestniczyć w rozmowach, nawet jeśli poruszane tematy nie są im znane. Na poziomie B2 rozumiemy też już subtelne różnice między czasami gramatycznymi i formami wypowiedzi.
Poziomy zaawansowane: C1 i C2 – Wysoka biegłość
C1 (niveau autonme)
Na poziomie C1 uczeń potrafi już wyrażać swoje opinie na złożone tematy, takie jak ochrona środowiska czy polityka zagraniczna, korzystając z bogatego słownictwa i idiomów. Osoba na C1 rozumie większość tekstów specjalistycznych oraz zna formalne i nieformalne rejestry językowe, co pozwala jej dostosować styl wypowiedzi do sytuacji. Mimo że użytkownicy tego poziomu mają solidne fundamenty gramatyczne i słownictwo, często mogą natknąć się na braki w słownictwie używanym w codziennych, prozaicznych sytuacjach.
C2 (niveau de maîtrise)
C2 to poziom zaawansowanej płynności. Na tym poziomie potrafimy bez trudności prowadzić rozmowy na każdy temat, rozumiemy subtelne żarty i aluzje kulturowe, a gramatykę mamy opanowaną w sposób niemal perfekcyjny. Użytkownicy na C2 mogą wygłaszać złożone opinie, pisać esej, referat lub przemówienie na dowolny temat, zachowując odpowiedni styl i poprawność językową. Jest to poziom, który swoją ekspertyzą w niektórych obszarach, a już na pewno na poziomie świadomości językowej, wykracza poza kompetencje przeciętnego Francuza.
Poziomy językowe jako punkt odniesienia, nie sztywny wyznacznik
Choć poziomy językowe są pomocne w organizacji nauki, traktowanie ich jako bezwzględnych wyznaczników często nie oddaje rzeczywistej wiedzy i umiejętności uczących się. Możemy na przykład znać słownictwo związane z ekologią i polityką, ale mieć trudności z zamówieniem jedzenia w restauracji. Często też posiadamy różne kompetencje na różnych poziomach – świetnie rozumiemy teksty, ale wciąż brakuje nam płynności w mówieniu lub odwrotnie.
Uważam, że najlepiej jest traktować poziomy jako pewien punkt odniesienia, pomocny w planowaniu nauki, bo umożliwia nam zorientowanie się, gdzie jesteśmy i co chcielibyśmy jeszcze rozwinąć.
Jak najlepiej wykorzystać poziomy językowe do planowania nauki?
Traktujmy poziomy językowe jako narzędzie porządkujące naukę, pomagające określić, gdzie jesteśmy i dokąd zmierzamy, ale nie jako jedyny miernik naszych rzeczywistych umiejętności. Język to żywy organizm, a nasze potrzeby mogą się zmieniać, dlatego elastyczność i otwartość w nauce są równie ważne jak dążenie do kolejnych poziomów!
Jeśli chcesz zapoznać się z opisem poziomów po francusku, kliknij tutaj.
Myślisz o powrocie do języka francuskiego?
Powrót do nauki języka nie musi być stresujący, nawet jeśli nie dotykałaś francuskiego od lat. Wystarczy podejść do tego krok po kroku – zacząć od powtórki podstaw, zgromadzić odpowiednie materiały, ustalić realistyczny plan i pamiętać, dlaczego w ogóle to robisz. A każdy powód jest dobry, o ile się z nim utożsamiasz!
Chcę Ci w tym pomóc, więc jako dodatek do tego artykułu mam dla ciebie krótką checklistę, która pomoże ci zorganizować powrót do językowej formy. Pobierz ją teraz i zacznij działać!
Bon courage, czyli powodzenia! 🙂
